Het manifest is ondertekend door meer dan vijftig wetenschappers, economen, zakenmensen, publicisten, een voormalig minister en staatssecretaris en een voormalig kabinetsinformateur. Professor Baken (hoogleraar Enterprise Networks aan de TU Delft en senior strateeg bij KPN Nederland) is initiatiefnemer en treedt op als hun woordvoerder. 8 mede-ondertekenaars motiveren in de interviews (rechts) waarom ze het manifest hebben ondertekend.
Zorgkosten
De ondertekenaars wijzen onder meer op de onbeheersbaarheid van de zorgkosten. ‘Iedere burger kan op zijn vingers natellen, dat de bekostiging van de gezondheidszorg spaak loopt, als er niet ingegrepen wordt. De zorgkosten in Nederland belopen nu al 90 miljard euro per jaar. De sector gezondheidszorg in ons land moet daarom zijn werkwijze snel veranderen van een disease management naar een health management.’
Energieschaarste
Verder veroordeelt het manifest de energiepolitiek van de achtereenvolgende Nederlandse regeringen. ‘Een zeer snelle overstap naar alternatieve, niet-fossiele energieopwekking is noodzakelijk. Daarbij zijn kleinschalige, decentrale productie en distributie dringend gewenst.’
Langer thuiswonen
Het manifest wijst op meer misstanden en tekortkomingen in onze samenleving, uitgesplitst naar 12 sectoren. ‘Voor de sectoren zorg en bouw wordt het tijd, dat men zich gaat realiseren dat de klassieke verzorgingshuizen gaan verdwijnen. Ze zijn immers zo’n 40.000 euro per persoon per jaar duurder dan langer thuiswonen. De komende 15 jaar komt een kwart van de 65+ ers voor de keus te staan: langer thuis wonen of rechtstreeks naar het verpleeghuis. Als er geen keus wordt gemaakt, worden binnen vijftien jaar 1 miljoen mensen gedwongen te verhuizen naar plekken, waar ze niet willen zijn. Door het aanpassen van woningen kunnen mensen minstens zes jaar langer thuis wonen.’
Gemeenten worden wakker
‘Vooral gemeenten zien dit op zich afkomen. Sommige raken al in paniek, omdat ze de visie en het instrumentarium missen om deze sociale ramp het hoofd te bieden.’ We zitten opgescheept met een woningenbestand dat qua energie, qua duurzaamheid en qua levensloopbestendigheid niet voldoet.
Gelukkig zijn er intussen enkele gemeenten, corporaties en organisaties die het gevaar zien aankomen en initiatieven ontplooien waarbij de bewoner zelf aan de knoppen zit. Dat gebeurt onder meer in Eindhoven, Rotterdam, Smart City Amsterdam en de gemeente Noordwijk. De stichting Urgenda van Marjan Minnesma sluit daar ook op een adequate manier bij aan. Urgenda is de actie-organisatie voor duurzaamheid en innovatie die Nederland, samen met bedrijven, overheden, maatschappelijke organisaties en particulieren, sneller duurzaam wil maken. De bouw en de zorg zouden zich nu ook sectoroverstijgend moeten melden.
Het manifest vertelt niet alleen waar het manco zit en hoe het wél zou moeten, maar het reikt ook tools aan. In die zin is deze toekomstverkenning uniek in de wereld.